Bilanço Nedir? Bilanço Analizi Nasıl Yapılır?

💸 Bilanço Nedir ve Neden Önemlidir?

Bilanço, bir işletmenin belirli bir tarihteki finansal durumunu yansıtan temel bir finansal tablodur. İşletmenin varlıklarını, yükümlülüklerini ve öz sermayesini bir denge (bilanço) kavramı ile gösterir.

Muhasebe dünyasında bilanço sadece işletmenin mevcut durumunu göstermekle kalmaz, aynı zamanda geçmiş performansın analizinde ve geleceğe yönelik stratejik planlamada rehber niteliği taşır. İşletme sahiplerinden yatırımcılara kadar herkes, bilançoları inceleyerek şirketin finansal sağlığını ve sürdürülebilirliğini değerlendirebilir.

🎯Bilançonun Temel Unsurları: Varlıklar, Yükümlülükler ve Özkaynaklar

Bilançonun temel unsurları olan varlıklar, yükümlülükler ve özkaynaklar, bir şirketin mali yapısını anlamanın anahtarıdır; şimdi, bu unsurları daha yakından keşfetmeye ne dersin?

Bir bilanço üç temel bileşenden oluşur:👇

• 1. Varlıklar: Şirketin sahip olduğu maddi ve maddi olmayan tüm değerlerdir. Nakit, alacaklar, envanter gibi likit varlıkların yanı sıra ekipman ve mülk gibi sabit varlıklar da bu kategoriye dahildir.
• 2. Yükümlülükler: Şirketin borçlarını ve mali taahhütlerini ifade eder. Bunlar kısa vadeli (örneğin ticari borçlar) ve uzun vadeli (örneğin krediler) olmak üzere sınıflandırılır.
• 3. Öz Sermaye: Şirketin kuruluş aşamasında yatırımcıların veya ortakların işletmeye kattığı değer olup, bu sermaye işletmenin büyümesini ve gelişimini finanse etmek için kullanılır.

Bilanço Nasıl Hazırlanır? Adım Adım Rehber

Bilanço hazırlamak senin için ilk bakışta karmaşık gibi görünebilir, ancak adım adım ilerleyerek bu süreci kolayca yönetebilirsin. Hadi, bilançonu oluşturmanın yollarını birlikte keşfedelim!

Bir bilanço hazırlamak için şu adımları izleyebilirsin:👇

• 1. Raporlama Tarihini Belirleme:
  Belirli bir tarih itibarıyla sahip olunan varlıkları ve yükümlülükleri tespit etmelisin.
• 2. Varlık ve Yükümlülükleri Sınıflandırma:
  Cari (kısa vadeli) ve sabit (uzun vadeli) olarak sınıflandırma yaparak listelemelisin.
• 3. Raporu Düzenli Olarak Güncelleme:
  Finansal durumun sürekli izlenmesi için bilançoları her üç ayda bir hazırlamalı ve analiz etmelisin.

Bilanço Analizi Nedir ve Nasıl Yapılır?

Bilançolar, şirketin finansal performansını değerlendirmeye yardımcı olur. Bilançonun analiz edilmesinde iki yöntem kullanabilirsin:

• Kısa Yol:
  Üç aylık finansal sonuçlar, analist beklentilerini aşıp aşmadığına göre değerlendirilir.
• Detaylı Analiz:
  Bilançonun tüm unsurları, geçmiş yıllardaki değişimlerle karşılaştırılarak analiz edilir. Bu yöntem, şirketin uzun vadeli finansal sağlığı hakkında daha net bir tablo sunar.

📚 Gelir Tablosu Analizinde Kullanılan Temel Finansal Oranlar

Bilanço analizi, bir şirketin mali durumunu anlamanın en etkili yollarından biridir. Bu süreçte, finansal oranlar büyük rol oynar çünkü şirketin karlılığı, likiditesi ve finansal yapısı hakkında önemli bilgiler sunar. Şimdi, bilanço analizinde en çok kullanılan temel finansal oranlara göz atalım ve bunların nasıl yorumlanması gerektiğini beraber keşfedelim!

💰 Toplam Gelir (Satışlar)

Toplam gelir, satılan mal ve hizmetlerden elde edilen kazançtır.

Brüt satışlar, basit bir ifadeyle şirketin cirosu anlamına gelir. Şirketin satışlarından dolayı elde ettiği toplam gelirdir. Brüt satışlar ayrıca maliyetleri ve indirimleri de kapsar. 

Firmanın brüt satış rakamları büyümede sabit ise, bu bize  firmanın satışlarını büyüttüğü yada satılan malın fiyatlarının arttığı talebini sabit bıraktığını gösterir. Brüt satışlar iki farklı şey olarak ele alınır. Biri “yurtiçi satışlar” diğeri ise “uluslararası satışlar”dır. İlgili ülkede döviz krizi varsa veya ülkede durgunluk (ekonomik durgunluk) varsa, yüksek uluslararası satışları yüksek olan bu şirket dikkat çekecektir.

Ancak dikkat etmemiz gereken nokta, brüt Satışların sadece bir yıl değil, uzun yıllar takip edilmesi gerektiğidir; başka bir deyişle, geçen yılın değerlerine bakmak yerine,son birkaç yılın değerlerine bakmak 'genel resim' hakkında daha fazla bilgi sağlayacaktır.

💰 Brüt Kar

"Brüt Kar = Toplam Gelir - Satış Maliyeti."

Şirketin toplam gelirlerinden satış maliyetlerini çıkardığımızda brüt kar ortaya çıkar. Gerçekten de brüt kar, toplam gelirden daha gerçekçi bir tablo çizer

Şirketin ne kadar kârlı olduğunu, toplam satışlarına oranla brüt kâr gösterir. Brüt kar marjı olarak adlandırılan bu karlılık oranı, brüt kar / toplam satış formülüyle hesaplanır. Gelir tutarının yanı sıra, bu gelirlerden elde edilen karın payı da önemlidir

Şirketin gelirlerinden toplam giderleri düştükten sonra kalan tutar, şirketin cari dönemdeki net karını veya zararını temsil eder. Bu, bir ürünün satışı ve üretimiyle doğrudan ilgili maliyetlerin yanı sıra, faaliyet dışı gelir ve giderleri de içeren diğer maliyetleri kapsar. Personel maaşlarından kira giderlerine kadar her şey toplam giderlere dahildir. Bu, üç aylık bilançoyu analiz ederken dikkate alınması gereken önemli noktalardan biridir.

İşletmenin faaliyetlerinin devamlılığı sürecinde yaptığı harcamaları temsil eder; bu harcamalar satış ve pazarlama harcamalarını (örneğin reklam harcamaları) ve üretim maliyetinin bir parçası olmayan Ar-Ge harcamalarını kapsar. Bir şirketin faaliyetlerini sürdürme sürecinde yaptığı toplam harcama miktarını temsil eder.

Yüksek bir işletme gideri bu noktada her zaman olumsuz bir gösterge değildir; çünkü çünkü operasyonel giderler ve rekabet avantajı gibi konularda şirketin yada sektörün gereksinimlerinin yüksek olduğunu gösterir. Öte yandan Ar-Ge giderleri şirketin gelecekteki satışlarını etkileyebilir. Bu nedenle, işletme giderlerinin uzun vadeli karlılıkla her zaman pozitif bir korelasyonu yoktur.

Şirketin geliri dediğimizde, işletme geliri ve faaliyet dışı geliri içerir. Şirketin temel faaliyetlerinden, yani ürün ve hizmetlerinin satışından elde ettiği gelire işletme geliri diyoruz. Operasyonel Kar (Esas Faaliyet Karı)Net işletme karı, bu gelirlerden elde edilen kârdır.

Şirketlerin finansal yatırımlarından elde ettikleri kârlar veya kiralama gelirleri bu kategoriye girmez. Bu nedenle, bir şirketin kârını en açık şekilde gösteren verilerden biridir.

Şirketin ana faaliyetinden elde ettiği kâr, bir yatırımcının bir şirketin finansal performansını analiz etmede kullanabileceği temel göstergelerden biridir. Başka bir deyişle, şirketin brüt kârından işletme giderlerinin çıkarılmasıyla hesaplanır.

Şirket kârı arttıkça, 'iş sağlığı' fikrinde değişiklikler görülecektir. Bu, şirketin iyi çalıştığını ve yapılan işin iyi olduğunu bize söyleyebilir.

📚 Net işletme kârı, 3 şekilde adlandırılabilir: "ana işletme kârı" veya "faiz ve vergilerden önce kâr (EBIT)". İngilizcesi "Faiz ve Vergilerden Önce Kazanç" (EBIT)'dir.

📚(Brüt kâr - İşletme Giderleri) formülü dışında, EBIT = Net Kâr + Ödenecek Vergi + Faiz Giderleri formülüyle hesaplanır.

Şirketin fabrikasında bulunan aletler gibi sabit kıymetlerin aşınma ve yıpranma değeri olan amortisman, çoğunlukla bu formülün sonuna eklenerek EBITDA değerine ulaşılır, İngilizcede EBITDA olarak ifade edilir ve şu formülle hesaplanır:
EBITDA, Net Kar artı Ödenecek Vergi artı Faiz Giderleri artı Amortisman'a eşittir.

Bilanço ve Gelir Tablosu Arasındaki Farklar

Bilanço ve gelir tablosu arasındaki farkları öğrenmek, finansal durumu daha net bir şekilde anlamanı sağlar, bu iki önemli finansal tablonun ne gibi farklara sahip olduğuna birlikte göz atalım!

Bilanço, bir firmanın belirli bir zamandaki varlıkları, borçları ve öz sermayesi hakkında ayrıntılı bilgi sunarken, gelir tablosu belirli bir döneme ait gelirleri, giderleri ve net geliri gösterir. Resmilik konusunda ikisi de eşit dereceye sahiptir.

️Şirketler tarafından duyurulan değerler, bir yatırımcı olarak verileri doğru bir şekilde okumanı ve yorumlamanı gerektirir. Doğru analizle yaptığın yatırımlar seni başarıya görütecektir. Eğer borsaya yeni başladıysan, yeni başlayanlar için tavsiyeleri, borsa çeşitlerinden hisse alım satımına kadar pek çok konuyu detaylı öğrenebilirsin.

📈  Bilanço Verileri ile Şirket Sağlığını Değerlendirme

Bilanço verileri, bir şirketin mali sağlığını değerlendirmenin temel taşlarından biridir. Bu veriler, şirketin varlıkları, yükümlülükleri ve öz kaynakları hakkında önemli bilgiler sunar, böylece finansal durumu hakkında sağlam bir fikir edinilebilir. Şirketin likidite durumu, borç yönetimi ve karlılık gibi unsurların analiz edilmesi, potansiyel yatırım fırsatlarını ya da riskleri anlamanıza yardımcı olabilir. Şimdi, bu verilerle nasıl daha sağlıklı bir değerlendirme yapabileceğimize bakalım.👇

Bilançodaki veriler, bir firmanın finansal refahının gözlemlenmesinde en önemli araçlardan biridir. Bu tablo, bir firmanın varlıklarını, yükümlülüklerini ve öz sermayesini bir araya getirerek en önemli finansal unsurlardan bazılarını sunar; dolayısıyla, firmanın likiditesini, borç kapasitesini ve büyüme potansiyelini ortaya çıkarmak mümkündür. Özellikle, cari varlıklar ile cari yükümlülükler arasındaki ilişki, bir firmanın kısa vadeli yükümlülüklerini yerine getirmede ne kadar elverişli olduğunu gösterir. 

Sağlam bir bilanço, düşük borç ve sağlam bir öz sermaye yapısını tasvir eder. Firmanın bilançosunun dengesiz bir tablosu, finansal risklerin bir uyarı işaretidir; dolayısıyla yatırımcılar ve finansal analistler, firmanın gelecekteki performansını tahmin edebilmeleri için böyle bir bilançoya yeterli dikkati göstermelidir.

 💸  Bilanço Okuma ve Yorumlama Teknikleri

Şirketin bilançosunu yorumlarken, raporlar ayrıntılı olarak analiz edilmelidir. Birincil öneme sahip olabilecek bazı veriler şunlardır:👇

Cari varlıkların cari borçlara oranı. Bu, şirketin kısa vadeli taahhütlerini karşılamak için ne kadar likiditeye sahip olduğunu gösterir. Yüksek bir likidite oranı, varlıkların taahhütleri karşılamak için kolayca dönüştürülebileceğini kanıtlar.

Borç-öz sermaye oranları da şirketin finansal yapısını değerlendirmede önemlidir. Düşük borç seviyeleri ve yüksek öz sermaye, şirketin geleceği hakkında olumlu bir durum oluşturmada dolar bazında gider

Gelir tablosuna ait Kar oranları, brüt marj ve net marj gibi ayrıntılar, operasyonların ne ölçüde iyi gittiğini ifade eder ve potansiyel yatırımcılara elde edilecek karlar hakkında bilgi verir.

❗️Bilançoyu okumak, şirketin güçlü yönlerini belirlemek ve mevcut olabilecek tehlikeleri görmek için bu veya diğer benzer oranları düşünme kapasitesine dayanır.

 📉 Bilanço Analizinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Bilanço analizi yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar, finansal sağlığı doğru anlamak için oldukça önemlidir; gelin, bu konuyu birlikte basit ve anlaşılır bir şekilde ele alalım!👇

a) Bilançodaki varlıkların bilanço tarihleri adil değerleri üzerinden gösterilmesi için, varlık azalışları, karşılık ayrılarak kaydedilmelidir. Bu tür karşılıklar, cari varlık kategorisine giren menkul kıymetler, alacaklar, hisse senetleri ve diğer varlıklar için yapılacak değerleme nedeniyle uygulanabilir olmalıdır.

b) Sabit varlıklar grubundaki maddi duran varlıklar ile maddi olmayan duran varlıkların maliyetini farklı muhasebe dönemlerine dağıtmak için, her dönemde tahsis edilen amortisman tutarları bilanço tablosunda ayrı ayrı gösterilmelidir. Sabit varlıklar grubundaki özel tükenmeye tabi varlıkların maliyetini farklı muhasebe dönemlerine dağıtmak için, tahsis edilen tükenme payı tutarları bilançoda başlık altında ayrı ayrı gösterilmelidir.

c) Bilançonun dipnotlarında veya eklerinde bilançoda yer almayan rehin, ipotek ve diğer teminatların niteliği ve kapsamı açıkça belirtilir. Bu ilke bilançoda yer almayan teminat, ipotek ve diğer teminatlar için de geçerli olacaktır. Ayrıca, işletmenin varlıklarıyla ilgili toplam sigorta tutarları bilançonun dipnotlarında veya eklerinde açıkça gösterilmelidir.

d) Gelecek dönemlere ait avans gelirleri ve cari dönemde tahakkuk eden ancak gelecek dönemlerde ödenecek giderler bilançoda ayrı ayrı kaydedilmeli ve belirlenmeli ve gösterilmelidir.

❗️ Bilançonun okunması ve doğru yorumlanması; İşletme yönetimini, ortakları, alacaklıları, çalışanları, kamu mali yönetimini ve işletmenin ticari ilişki içinde olduğu kuruluşları ilgilendirdiğinden, yönetici bilançoyu okurken aşağıdakilere de dikkat etmelidir;

 💸  2025 Yılında Bilanço Analizinde Yeni Trendler ve Uygulamalar

2025 yılında bilanço analizi dijitalleşme araçlarıyla ve yapay zekayla desteklenerek gelecektir. Bu noktada bilanço açıklayan şirketlerin finansal verileri gelişmiş analitik yöntemlerle çok daha hızlı ve daha detaylı bir şekilde işlenebilecektir. 

Blockchain teknolojisiyle hem veri doğruluğu hem de şeffaflıkta artan bir eğilim ortaya çıksa da, sürdürülebilirliğe odaklı analizin yardımıyla bilanço takvimi değerlendirmesinde aynı anda yeni bir dalga standardı ortaya çıkmaktadır. 

Slayz App’in sunduğu şirketlerin bilanço takvimi ni takip etmek ve doğru zamanda işlem yapmak artık çok daha pratik!

 📉 Bilanço Örneği

Bilanço örneği, finansal tabloları anlamak ve analiz etmek isteyenler için harika bir rehberdir; gelin, bir bilanço örneği üzerinden temel kavramları birlikte inceleyelim!👇

Apple (AAPL) (Kaynak)

Apple'ın 2021 mali çeyreğinde sona eren en son rakamları bize ne anlatıyor?

Bir önceki çeyreğe göre toplam gelirini %29 artırarak 64,6 milyar dolardan 83,3 milyar dolara çıkardı

İşletme kârını %60 artırarak 23,7 milyar dolara çıkardı

Net kârını %62 artırarak 20,5 milyar dolara çıkardı

Hisse başına kazancını %69,8 artırarak 1,2 $ dolara çıkardı

Apple bu çeyrekte 83,8 milyar dolar ile tüm zamanların toplam gelir rekorunu kırdı.

Şirketler çeyrek sonuçlarını ve değerlendirmelerini belirledikleri tarihlerde kamuoyuna duyururlar. İlgini çeken şirketlerin çeyrek sonuçlarını takip ederek bunları nasıl yorumlayacağını da deneyimleyebilirsin.  

Slayz App sayesinde şirketlerin bilanço verilerine hızlıca erişebilir, bilanço tablosu analizlerini kolaylıkla gerçekleştirebilirsin.🎯

Bilanço açıklayan şirketler hakkında en güncel bilgilere Slayz App üzerinden ulaşarak yatırım kararlarınızı daha bilinçli şekilde alabilirsin.