Endeks Nedir? Borsa Endeksleri Nelerdir?

Endeks Nedir ve Nasıl Çalışır?

Yatırımcılara yol göstermek ve borsa takibi sağlayabilmek adına endeksler tüm dünya tarafından takip edilen matematiksel göstergelerdir. Endeks, borsadaki yatırım araçlarının değişimini ölçmede kullanılır. Bu değişimler şirketin genel eğilimine, satışlarına, üretimine ve fiyatlarına göre gelişir. Endeksler, borsaların yükseliş ve düşüşlerini takip etmeye yardımcı olur. Sektörel ve bütünsel bazda performans analizi sağlayarak, mevcuttaki fiyatlar ile geleceğe yönelik tahminlerde bulunmana olanak tanır.🤔

Bir borsa endeksi oluştururken şirketlerin performansı, ekonomik büyümesi, yıllık kâr oranı gibi başlıklar göz önünde bulundurularak endeks hesaplaması yapılır. Endeksler ülkenin durumu veya şirketin mevcuttaki büyümesi ve kârlılık oranına göre farklılaşabilir.🧮

Endeksler piyasaların genel yönü hakkında bilgi verirken çeşitli endeksler farklı yöntemlerle hesaplanabilir. Endekse dahil hisse senetlerinin fiyatlarına dayanarak yapılan hesaplamalarda hisse fiyatlarının toplamı düzeltilmiş bölümleme katsayısına bölünerek bir endeks oluşturulur. Piyasa değeri ağırlıklı endekslerde ise endekse dahil hisselerin piyasa değerine göre bir hesaplama yapılır. Tüm bu hesaplamalar sonucunda bir endeksi incelerken ilgilendiğin hissenin başlangıç değerini, günlük değişimlerini ve kapsama alanını kolayca görebilirsin.🔎

Borsa Endeksleri Neden Önemlidir?

Slayz olarak yatırımlarında sana sadece bir telefon kadar uzakta olurken, bir yatırım gerçekleştirmeden önce borsa endeksini bilmeni ve değerlendirmeni öneririz. Yapacağın incelemeler ardından dilersen birkaç saniye içerisinde akıllı telefonundaki Slayz App uygulamasını açarak yatırımlarını gerçekleştirebilirsin.📲 Ancak öncesinde borsa endeksini incelemen gerektiğini söylememizin bazı sebepleri var. Borsa endeksi ne demek ve senin için neden önemli dilersen biraz daha detaylı anlatalım.

Borsa endeksi ile piyasadaki değişimleri yakından takip etme şansı bulursun. Piyasanın mevcuttaki durumunu takip edebilmen için bu göstergeleri inceleyebilirsin. Bu sayede hangi sektöre yönelmen gerektiğine ve hangi şirketin hissedarı olacağına karar verebilirsin. Endekslerde göreceğin yükselişlerin ve düşüşlerin yatırımlarını şekillendirmede bazı etkileri olabilir. Örneğin; endeks düşüşü görüyorsan düzeltme hareketinde olduğunu tahmin edebilirsin. Böylece finansal risk yönetimi sağlayabilirsin.🪄

Borsa İstanbul Endeksleri

Endeksleri incelerken karşına Borsa İstanbul Endeksi kavramı da çıkacaktır. Borsa İstanbul çok sayıda pay endeksi hesaplayan önemli bir endeks türüdür. Özellikle içlerinde BİST 100, BİST 50, BİST 30, BİST Banka gibi ön plana çıkan farklı endeks türleri görebilirsin. Borsa İstanbul’da güncel endeksler sayesinde şirketlerin performansını takip edebilir ve diğer şirketlerle karşılaştırma yapabilirsin. Popüler endeks kavramlarını senin için yazdık. Böylece hangi endekslere odaklanman gerektiğini belirleyebilirsin.📊

BİST 100 Endeksi: Borsadaki en yüksek hacimli 100 şirketin sıralamasını görebileceğin endeks bu endekstir. Özellikle Türkiye’nin ekonomik sağlığını yorumlamak istediğinde BİST 100 endeksini mutlaka değerlendirmelisin.

BİST 30 Endeksi: BİST 30’a baktığında ise Borsa İstanbul’un en büyük 30 şirketinin sıralamasını göreceksin. İlk bahsettiğimiz endeks türüne kıyasla daha sınırlı olsa da en önemli 30 şirketinin performansını bu endeks sayesinde yakından takip edebilirsin. Elindeki sermaye yüksekse belki sen de bu şirketlerden birinin hissedarı olabilirsin.

BİST Banka Endeksi: Yatırımını bankacılık sektöründeki şirketler üzerinden değerlendireceksen BİST Banka Endeksi’ni incelemelisin. Buradaki şemalar sayesinde genel performansı değerlendirebilir ve yatırımlarını buna göre yapabilirsin.

BİST Sanayi Endeksi: Sanayi sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin bulunduğu bir endekstir. Özellikle sektörel eğilimleri değerlendirmek istiyorsan bu endekse mutlaka bir incelemelisin.

BİST Hizmetler Endeksi: BİST hizmet endeksine girebilmek için belirli kriterler karşılanmalıdır. Endeksin çizdiği çerçeve doğrultusunda hizmet sektörünün bir parçası olan şirketlerin bulunduğu endekstir.

BİST Mali Endeks: Pay endekslerinden bir diğer önemli olanı ise BİST Mali Endeksi’dir. Burada finansal sektörde bulunan hisse senetlerinin takibini sağlayabilirsin.

ABD'deki Önemli Borsa Endeksleri

Borsa endeksleri sadece Türkiye’de değil tüm dünya genelinde kullanılan göstergelerdir. Eğer ki sermaye olarak döviz yatırım hesabında bir miktar para bulunduruyorsan dilersen yabancı şirketlerden de hisseler satın alabilirsin. Ancak bunu yapmadan önce özellikle Amerikan şirketleriyle ilgileniyorsan ABD’deki önemli borsa endeksleri nelerdir sana açıklayalım.👇

Dow Jones Industrial Average: Bu endeks dahilinde Amerika’nın 30 köklü şirketini görebilirsin. Blue chip şirketlerinden oluşan bu endeks Amerika’nın en eski ve en çok bilinen endeksidir.

S&P 500: Standard & Poor’s 500 açılımına sahip bu endeks Amerika’daki 500 büyük şirketi içerir. Daha geniş bir perspektiften ekonominin durumunu değerlendirmek istiyorsan kullanabileceğin bir endeks türüdür.

Russell 2000: Küçük piyasalarla ilgilenmek istiyorsan Russell 2000’i inceleyerek küçük piyasada yer alan 2000 şirketin endeks göstergelerini değerlendirebilirsin. Bu sayede performans analizi yaparak ve bilinen sektörlerdeki büyüme potansiyellerini erkenden fark ederek, ilerleyen dönemlerde güçlü bir yatırımcıya dönüşebilirsin.

Nasdaq Composite: Genellikle teknoloji şirketleri bu endeks dahilinde incelenir. Nasdaq borsasında işlem gören tüm hisse senetleri burada yerini alır.

Endeks Hesaplama Yöntemleri

Telefonuna Slayz uygulaması indirdiğinde endeksleri rahat bir şekilde görebilirsin. Yükselişleri ve düşüşleri takip edebilir ve dilersen yatırımların üzerinden al sat yapabilirsin. Bu noktada endeks nedir senin için tamamsa bir de sana endekslerin nasıl hesaplandığından bahsetmek isteriz. Aslında burada farklı formülasyonlar kullanılabiliyor. Ancak genel olarak takip ettiğin piyasalarda şimdi paylaşacağımız formülasyon kullanılıyor. Bu matematiksel işlemlerin yapılmasıyla endeks hesaplanıyor.🧮

• Et= Σ (Fit x Hit x Nit) / Bt

Peki ama formülasyonun içerisinde bulunan faktörler ne dersen onlar da sana şöyle açıklayalım:

• Et: Endeksin t zamandaki değeri,
• Fit:”i”inci payın t zamandaki fiyatı,
• Nit:” i”inci payın t zamandaki toplam miktarı,
• Hit:” i”inci payın t zamandaki fiili dolaşım oranı,
• Bt: Endeksin t zamandaki baz değeri yansıtır.

Bu formülasyon kullanılırken bir borsa endeksinin içerisinde bulunan hissenin ağırlıklarına göre hesaplamalar yapılır. BİST 30’u incelerken burada en aktif 30 hisse senedini görebilmeni bir örnek olarak verebiliriz. Ancak bu endeks içerisindeki hisse senetlerinin belirli aralıklarla revize edildiğini unutmamalısın. Şirketlerin piyasa değeri ve işlem hacimlerine göre bulunduğu endeks oranı değişebilir. Yeni hisselerin endekse girmesi veya mevcuttaki hisselerin endeksten çıkarılması gibi tablolarla karşılaşabilirsin. İşte bu endeks şirketlerinde değişiklik ne demek sorusunun bir cevabıdır. Bu nedenle belirli aralıklarla endeksleri takip etmeyi unutmamalısın.⏳

Yatırımcılar İçin Endeks Takibi

Bir yatırımcı olarak endeks takibi yapmak, piyasa performansını anlamak, stratejiler üretmek için oldukça önemlidir. Bu nedenle bir yatırım öncesinde kulaktan duyma bilgilerin aksine biraz sektörün içerisine girip endeks araştırması yapman seni başarıya götürebilir. Endeks takibinin önemini sana biraz daha detaylı anlatmak isteriz.

1. Piyasa Performansını Anlama📊

Piyasada tecrübeli ol veya olma fark etmez. Şirketlerin piyasa değerleri hem iç hem de dış sebepler nedeniyle değişikliğe uğrayabilir. Mevcuttaki hisselerini korumak veya yeni bir yatırımda bulunmak istiyorsan piyasa performansını anlamak için endeks takibi yapabilirsin. Mesela Amerikan borsalarını takip ediyorsan, S&P 500 yükseldiğinde yükselişin ABD borsasına yayılacağına yönelik bir yorumda bulunabilirsiniz.

2. Sektör Odaklı Stratejiler Geliştirme📝

Takip ettiğin bir sektör varsa sektörlere odaklanan endeks modellerini takip edebilirsin. Bu sayede sektöre yönelik stratejiler geliştirebilirsin.

3. Risk Yönetimi❗️

Güncel performansları karşılaştırarak elindeki hisselerin endekslere göre nasıl performans gösterdiğini takip edebilirsin. Ardından risk yönetimi yapma şansı yakalayabilirsin. Eğer ki portföyündeki endeks değerleri az getirili görünüyorsa farklı hisselere yönelebilir, mevcuttaki hisselerine yönelik doğru zamanlama yaparak bir satış stratejisi geliştirerek zarar etmenin önüne geçebilirsin.

Endeks takibinin sana ne tür faydalar sağlayabileceğinden bahsetmişken bir de nasıl endeks takibi yapabileceğini anlatalım. Bu noktada çeşitli takip stratejileri geliştirebilirsin. Dilersen günlük, dilersen haftalık olarak ilgilendiğin şirketlerin içerisinde bulunduğu endeksleri takip edebilirsin. Piyasanın açık olduğu günlerde ana endekslerinin kapanış değerlerini kontrol edip, haftalık analizlerde ise kısa vadeli eğilimleri değerlendirebilirsin.

📱Slayz sayesinde piyasanın açık olduğu saatlerde güncel verilere direkt olarak telefonundan ulaşabilirsin. Bu sayede anlık endeks verilerini takip ederek yatırımlarını arttırabilirsin ve yatırım fırsatlarını geliştirebilirsin.

Ekonomik haberleri takip etmen gerektiğini de unutmamalısın. Dünya genelinde yaşanılan ekonomik değişiklikler şirketlerin kârlılık oranı veya performanslarını etkileyebileceğinden güncel haberleri takip etmem senin için önemli bir başlık olacaktır.

Borsa Endekslerini Etkileyen Faktörler

Borsa endeks tablolarını incelerken belirli dönemlerde ciddi yükselişler ve ciddi düşüşler görebilirsin. Bu noktada borsa endeks değişikliği nedir gibi bir soru direkt olarak aklına gelebilir. Piyasada endekslerin yükselmesine veya düşmesine sebep olabilecek çeşitli faktörler mevcuttur. Slayz üzerinden birkaç saniye içerisinde endeks tablolarını görebilir yükseliş ve düşüşleri takip edebilirsin.

Ancak bunları sadece göstermekle kalmayıp neden yükseldiğini ve neden düştüğünü de anlatmak isteriz.👇

İlk olarak endeksin neye göre yükseldiğinden bahsedelim. Tercih ettiğin veya odaklandığın şirketin performansı, ekonomik büyüme, mevcuttaki faiz oranları, genel piyasadaki para arzının artması, politik ve jeopolitik faktörler ve küresel gelişmeler endeksin yükselmesine neden olabilir. Buna ek olarak merkez bankalarının politika para politikası da yine endeksi yükseltebilir. Bir araştırma yaparken geniş bir perspektifle yaklaşmak ve tercih edeceğin hissenin ne gibi etkiler sonucunda yükselişe veya düşüşe geçebileceğini bilmek sana yatırım yolunda avantaj sağlayabilir.🏆

Peki bir diğer nokta olan düşüşlere gelelim. Borsa endeksi; ekonomik belirsizlikler, şirketlerin kâr oranının tahmin edilenden düşük gerçekleşmesi veya Merkez Bankası’nın faiz oranlarını artırması gibi etkiler düşüşe neden olabilir. Buna ek olarak savaşlar, diplomatik gerginlikler ve küresel ekonomik krizler de düşüşe sebep olabilir.📉

Bahsettiğimiz düşüş ve yükseliş faktörlerine ek olarak bir ülkenin işsizlik oranı, küresel piyasa faktörleri ve enflasyon oranı da yükselişe veya düşüşe neden olabilir.

Bir yatırım yaparken borsada endeks nedir bilmek son derece önemlidir. Endeksleri doğru yorumlayarak tercih edeceğin şirketin önümüzdeki süreçte ne gibi yükselişlerle veya düşüşlerle karşılaşacağı yönünde fikir kazanabilirsin. Bu sayede doğru hisseleri satın alarak başarılı bir yatırımcı olabilirsin.💰

Sık Sorulan Sorular

Endekslerin Yatırımcılar İçin Önemi Nedir?

Endeksler bir yatırımcı için hem analiz aracı hem de strateji oluşturma rehberi olarak görev alır. Düzenli olarak endeks takibi sağlayarak piyasa performansını izleyebilir, benchmarking yani kıyaslama yapabilir, yatırımının risk seviyesini anlayarak risk yönetimi yapabilirsin. Uzun vadeli bir yatırımcıysan endeksleri değerlendirerek bir yatırım perspektifi oluşturabilirsin. Bu sayede uzun vadeli yatırım planlarını güvenli bir temele dayanarak yapabilirsin.

Endeksler Neden Düşer?

Endeksler; makro ekonomik faktörlerden, şirket kârları ve performanslarından, jeopolitik risklerden ve sektörel faktörlerden etkilenebilir. Merkez bankasının faiz oranlarını artırması şirketlerin borçlanma maliyetlerini yükselteceğinden yatırımcıların daha güvenli varlıklara yönelmesine neden olabilir. Bu durum ise hisse senedi fiyatlarında düşüşe ve dolaylı olarak endekslerde de düşüşe yol açabilir. Enflasyon ise şirketlerin kâr marjını düşürdüğünden piyasa genelini olumsuz etkileyebilir. Savaş, siyasi çatışmalar ve ticari gerilimler özellikle teknoloji ve sanayi sektörlerini etkileyerek gelecek dönem beklentilerini zayıflatabilir. Tüm bu faktörler sonucunda endekslerde düşüş görebilirsin.