Serbest Fon Nedir?

Serbest Fon Nedir?


Fakülte 102 • Slayz

Yayın Tarihi • 2025-04-25

Küçük yatırımcıların birçoğunun ya da borsaya yeni başlayanların dahil olduğu bir nevi oyun alanı olan yatırım fonları, diğer fonların birçoğundan daha basit bir şekilde işletilmektedir. Profesyoneller, yatırımcıların sermayesini birçok sınıfa dağıtan ve hedge fonları olarak da bilinen serbest fonları en çok tercih edilen yatırım türleri arasında saymaktadır. Profesyonel yatırımcıların en sevdiği fon türü - hedge fon olarak da bilinen serbest yatırım fonu! Serbest yatırım fon hakkında daha fazla bilgi edinmek için okumaya devam et! 😊


Serbest fonlar genellikle hisse senetleri, tahviller, emtialar ve gayrimenkul gibi farklı varlık türlerine yatırım yaparlar. Portföylerini çeşitlendirmek isteyen ve özellikle riskten kaçınmak istemeyen yatırımcılar için cazip olan bu yatırım fonları, potansiyel getirileri maksimize etmek için çok karmaşık işlemlere sahip profesyonel portföy yöneticileri tarafından yönetilir. Eğer serbest fon kavramı ilgini çektiyse, hemen şimdi serbest fonlar hakkındaki bilgilere daha yakından bakalım! 💸


💰 Serbest Fon Nedir?


Nitelikli yatırımcılar için menkul kıymet fonları, serbest fonlar olarak bilinir, yani bu fonlardaki yatırım araçları üzerinde açıkça kısıtlama yoktur. Genellikle, bu tür fonlar, uluslararası piyasalarda çok yaygın olarak popüler olan "hedge fon" kavramının eşdeğeri olarak, yerel Türk yatırım piyasası içinde öne çıkar ve konumlandırılır.


Serbest fonların yatırım stratejisi herhangi bir kısıtlamaya tabi değildir. Bu şu anlama gelmektedir: Fon yönetimi açısından SPK tarafından belirlenen hükümleri uygulayan serbest fonlar herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayacaktır fakat diğer menkul kıymet fonlarına göre farklı özelliklere sahiptirler. Nitelikli yatırımcılara yönelik türden serbest fonlar, yatırımcı bilgi dokümanlarında belirtilen yatırım stratejilerine ve limitlerine uymalıdır.


Serbest fonlar, mutlak getiri elde etmeye yönelik yatırım stratejileri yürütür. Serbest fonların yaygın olarak kullandığı yatırım araçlarını şu şekilde sıralayabiliriz: 📜


  • Türev araçları
  • Borsa dışı opsiyon sözleşmeleri
  • Swap sözleşmeleri
  • Açığa satış
  • Kredili menkul kıymet işlemi

Bir serbest fonu olan bir portföy yönetim şirketi, diğer tüm fonlarda olduğu gibi fona hangi varlıkların gireceği konusunda dikkatli olmalıdır. Serbest fonlar için risk değeri çok yüksektir çünkü türevler ve kısa vadeli menkul kıymetler kullanırlar. Bu tür fonların yüksek beta varlıkları olması amaçlanmıştır, yani yüksek riski de beraberlerinde getirirler ve piyasa ortalamasından çok daha yüksek getiri sağlarlar. 💵


📈 Serbest Fon Nasıl İşler? Mantığı Nedir?


Sadece nitelikli yatırımcılar, esneklik ve çeşitlilik sunan bir yatırım aracı olarak hedge fonlarına yatırım yapabilir. Uzmanca yönetilen hedge fonlarında portföyler piyasa koşullarına göre optimize edilir. Başka bir deyişle, portföylerdeki yatırım araçları üzerinde hiçbir kısıtlama yoktur. Stratejiler, fon yöneticisinin kendi seçeneğine göre serbestçe belirlenir ki bu belirli hükümlerle sınırlıdır ancak genellikle agresif veya riskli stratejiler içerir.


Serbest fonlar diğer yatırım araçlarıyla aynı şekilde çalışıyor gibi görünüyor ancak başlangıçta bir yatırım hesabı açılıyor ve yatırılacak miktar bu hesaba aktarılıyor.


Yukarıdakiler daha ayrıntılı olarak aşağıdaki şekilde açıklanabilir:


  • Yatırımcı para yatırır: Nitelikli yatırımcılar fonun yatırım stratejisini ve risk profilini inceler ve serbest fona bir miktar para yatırır.💵
  • Portföy Yönetimi: Fonu yöneten yatırım yönetim şirketi yatırımcılar tarafından yatırılan parayı çeşitli yatırım araçlarına yerleştirir - Bu yatırım araçları; türev araçlar, hisse senetleri, tahviller, döviz ve emtialar olabilir.
  • Yatırım Stratejisi: Serbest fonlar, mutlak getiri elde etmeyi amaçlayan yatırım stratejileri uygular. Aynı hedefe ulaşmak için kısa satış ve kredi güvenliği işlemleri gibi diğer yatırım teknikleri kullanılabilir.💹
  • Getiri Dağıtımı: Fon, elde ettiği getiriyi yatırımcılara belirli aralıklarla dağıtır.
  • Risk Yönetimi: Serbest fonlar, geleneksel fonlarla aynı riskleri taşımaz ve bu nedenle yatırımcıların bu fonlarla ilişkili riskleri ve risk stratejilerini anlamaları ve ardından risk konusundaki tercihlerine göre kendileri için doğru olup olmadığına bakmaları gerekir.

📉Serbest Şemsiye Fon Nedir? Nasıl İşler?


Serbest şemsiye fonu, farklı yatırım fonlarının bir araya getirilmesiyle oluşturulan portföy yönetim stratejisidir ve genellikle farklı risk seviyelerindeki fonlardan oluşur. Çeşitli varlık sınıflarına ve yatırım stillerine sahip birkaç fonu birleştiren serbest şemsiye fonları, portföyde çeşitlendirmenin yanı sıra risklerin dağıtılmasına da hizmet eder.


📊 Serbest Özel Fon Nedir? Nasıl İşler?


Serbest özel fon, sermaye piyasalarına yatırım yapmak için oluşturulan özel yatırım fonlarını ifade eder. Bu tür fonlar, belirli bir gelir ve varlık düzeyine sahip nitelikli yatırımcılar için yapılır. Serbest özel fonlar, yatırımlar hisse senetleri, tahviller, emtialar, gayrimenkul ve türevler gibi çeşitli varlık sınıflarını içerebilir. Bu tür yatırımlar, sermaye büyümesi, koruma veya getiri hedefleme gibi çeşitli stratejilere dayanır.


💹 Serbest Döviz Fonu Nedir? Nasıl İşler?


Serbest döviz fonları, yatırımcıların çok sayıda döviz çiftinde pozisyon alabildiği yatırım araçları olarak tanımlanır. Bu tür serbest fonlar, döviz piyasalarındaki fırsatları keşfetmek ve farklı ulusal paralar arasındaki değerlerdeki değişikliklerden kar elde etmek için yapılandırılacaktır. Belirli yatırım, bu tür piyasalarda uzmanlaşma eğiliminde olan analistlerin stratejik kararları ile belirlenir.


💵 Serbest Emtia Fon Nedir? Nasıl İşler?


Emtia serbest fonları, emtia piyasasındaki diğer fırsatları değerlendirmek için çeşitli emtialara yatırım yaparak portföyü çeşitlendirmeyi amaçlayan bir yatırım türünü içerir. Bu yatırım aracı normalde enerji ürünleri, metaller, tarım ürünleri ve diğer emtialara yatırım yaparak sermaye değerlemesini hedefler. Emtia serbest fonları, spot piyasada, vadeli işlem piyasasında veya herhangi bir türev piyasasında arbitraj işlemlerine girerek portföyden gelir elde etmeye çalışır.


🔍 Serbest Fon Kategori Dereceleri Ne Anlama Gelir?


Fonların risk ve getiri profilini kategorize etmek için kullanılan kriterlere serbest fon kategorisi derecelendirmesi denir. Söz konusu derecelendirme, yatırımcıya fonun risk ve getiri potansiyelinin seviyesini doğru bir şekilde göstermek için yapılır. Yani serbest fonlar genellikle düşük riskli, orta riskli ve yüksek riskli gruplara ayrılır. Düşük risk grubu, düşük getiri potansiyeline sahip ancak daha istikrarlı alternatif fonları gösterir. Yüksek risk grubu, daha yüksek getiri potansiyeline sahip ancak daha yüksek oynaklığa sahip alternatif fonlardır.


💸 Serbest Fon Almak için Hangi Şartlar Gereklidir?


İyi getiri fırsatları sunan serbest fonlara yatırım yapmak için gereken şartlar şunlardır:🔮


  • Bir yatırım hesabına sahip olmalısın.
  • Nitelikli bir yatırımcı olman gerekmektedir.
  • Fonlar için asgari bir yatırım bulunmaktadır.
  • Fonun amacını, stratejisini,fonun beraberinde getirdiği fiyat/kazanç oranını ve risklerini anlamak için araştırma yapmış olmalısın.
  • Gerekirse finansal danışmanlardan veya sektör uzmanlarından tavsiye almalısın.

Bu noktada “Nitelikli Yatırımcı Nedir?” sorusu aklına gelmiş olabilir. Nitelikli yatırımcı tanımı, serbest fonlarda sürekli vurgulanmaktadır. Fon Yönetim Şirketlerinin sayısının giderek artmasıyla birlikte, çok daha fazla insan da nitelikli yatırımcı kavramını merak etmeye başladı. Sermaye Piyasası Kurulu'nun hükümlerine göre, "nitelikli yatırımcı", değeri en az 1 milyon TL olan finansal varlıklara sahip yatırımcılar olarak adlandırılmaktadır. Nitelikli yatırımcıları şu şekilde sıralayabiliriz:


  • Türkiye ve yurtdışından yatırım fonları
  • Emeklilik fonları
  • Yatırım ortaklıkları
  • Aracı kurumlar
  • Bankalar
  • Sigorta şirketleri
  • Portföy yönetim şirketleri
  • Konut finans kuruluşları

Hem tüzel kişiler hem de gerçek kişiler nitelikli yatırımcı olarak sınıflandırılır. Yani yatırımlar, kurumlar veya bireyler adına nitelikli yatırımcı olarak açık fonlarda yapılabilir.. 1 milyon TL ve üzeri sermayeye sahip olan ve SPK tarafından yetkilendirilmiş yatırımcılar serbest fonlara yatırımlarını gerçekleştirebilir.


💳 Serbest Fon Nasıl ve Nereden Alınır?


Serbest fonlara yatırım yapmakla ilgilenen nitelikli bir yatırımcıysan, senin için belirli düzenlemeler ve kurallar olduğunu unutmamalısın. Serbest fonlar, TEFAS platformunda işlem görmek için herhangi bir özel yükümlülüğe tabi değildir. Ancak, yönetim şirketinin SPK tarafından bu tür faaliyetlerde bulunmasına izin verilirse, fon daha sonra TEFAS'ta işlem görebilir.


TEFAS'ta serbest fonlar işlem görse bile, bunlar yalnızca nitelikli yatırımcılar tarafından alınıp satılabilir. Nitelikli Yatırımcı statüsüne sahip bireyler adına, serbest fon alım satım işlemleri Slaz App yatırım platformu gibi yetkili aracı kurumlar aracılığıyla yürütülebilir. Alım satım işlemleri yapan aracı kurumların, söz konusu bireylerin nitelikli yatırımcı statüsünü tespit edecek belgeleri alma ve saklama yükümlülükleri olması gerekir.


Slayz App olarak bu yazımızda seni “Serbest Fon” kavramı hakkında bilgilendirmeye çalıştık. Daha fazla bilgi edinmek istiyorsan Slayz App’i App Store veya Play Store'dan indirip hemen yatırım dünyasına adım atabilirsin.⚖️